top of page

Heading 1

ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ

2C Internet-Addiction.jpg

Ζούμε σε μια εποχή όπου η χρήση του υπολογιστή είναι τόσο πολύ διαδεδομένη που θα ήταν σχεδόν αδύνατο να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς αυτόν. Κι αυτό γιατί οι ευκολίες που μας προσφέρει είναι πάμπολλες και πολύ σημαντικές: από τη συγγραφική ευκολία, τη διασκέδαση μέσω παιγνιδιών και εφαρμογών και την αγοραστική διευκόλυνση, μέχρι τη ζωντανή και άμεση επικοινωνία για προσωπικούς και επαγγελματικούς λόγους, την ελεύθερη πρόσβαση πληροφοριών, την ανάπτυξη της τηλεϊατρικής, και τόσα άλλα.

Όλο και πιο συχνά όμως μιλάμε για υπερβολική χρήση. Πώς έγινε αυτό, και τι ακριβώς σημαίνει? Πως από το 1995 που παρατηρήθηκε αυτή η υπερβολή φτάσαμε μέσα σε 15 χρόνια ο μέσος Αμερικανός να ξοδεύει 35 ώρες τη βδομάδα (σχεδόν δουλειά πλήρους απασχόλησης) στο διαδίκτυο? Πως εξηγούνται ακραία φαινόμενα χρήσης του διαδικτύου, όπως το ζευγάρι στην Νότια Κορέα που άφησε το μωρό του να πεθάνει από ασιτία εξαιτίας της μαραθώνιας χρήσης διαδικτυακών παιχνιδιών ?

Το φαινόμενο της υπερβολικής ή παθολογικής χρήσης του διαδίκτυο έχει πάρει τέτοια έκταση που πλέον μιλάμε για εθισμό στο διαδίκτυο, μια δυσλειτουργική κατάσταση που έχει γίνει αντικείμενο μελέτης πολλών ερευνών και έχει τελικά προταθεί η κατηγοριοποίηση της ως μια ξεχωριστή διαταραχή (χωρίς αυτό να έχει επισημοποιηθεί ακόμη λόγω του ότι υπάρχουν πολλοί υποστηρικτές της άποψης ότι αποτελεί σύμπτωμα υποκείμενης ψυχικής διαταραχής και όχι διαταραχή αυτή καθεαυτή).

Το σημαντικό όμως εδώ, και ο λόγος που μιλάμε για εθισμό είναι ότι τα συμπτώματα της υπερβολικής χρήσης του διαδικτύου, δεν διαφέρουν πολύ από αυτά άλλων μορφών εθισμού. Οι χρήστες παρουσιάζουν συμπτώματα όπως: πονοκεφάλους, παραμέληση εαυτού,  διαταραχές ύπνου και διατροφής και κοινωνική απόσυρση. Πιο σημαντικό όμως, η διακοπή της ασχολίας τους φέρνει την εκδήλωση άγχους, επιθετικότητας, αισθημάτων ενοχής, και κατάθλιψη.

Οι μορφές που μπορεί να πάρει η προβληματική χρήση του διαδικτύου είναι πολλές:

Phone-addiction.jpg

  • Εθισμός στα διαδικτυακά παιχνίδια, που χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη χρήση με σημαντική παραμέληση της ζωής του ατόμου. Το 2018, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναγνώρισε επίσημα τον εθισμό αυτό ως ξεχωριστή διαταραχή.

  • Διαδικτυακά τυχερά παιχνίδια με χρήστες να ξοδεύουν υπέρογκα ποσά.

  • Διαδικτυακές αγορές, όπου οι χρήστες έχουν την τάση να αγοράζουν αντικείμενα τα οποία δεν έχουν πραγματικά ανάγκη ή δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν.

  • Κοινωνική δικτύωση και διαδικτυακή εύρεση συντρόφου.

  • Επικοινωνία μέσω κινητών, γεγονός που έχει αντικαταστήσει όχι μονό την διαπροσωπική επαφή αλλά ακόμη και την τηλεφωνική επικοινωνία.

Οι ομάδες που είναι πιο ευάλωτες στην υπερβολική χρήση είναι οι προέφηβοι (10-14 ετών) όπου και πρωτοεμφανίζονται τέτοια φαινόμενα και οι έφηβοι (15-17 ετών) όπου το φαινόμενο γίνεται ακόμη πιο έντονο, όπως επίσης και οι φοιτητές. Δεν πρέπει όμως να αμελούμε την εμφάνιση του προβλήματος σε μεγαλύτερες ηλικίες όπου εκεί κυριαρχεί η υπέρμετρη ενασχόληση όχι πλέον με διαδικτυακά παιγνίδια, αλλά με κοινωνική δικτύωση, διαδικτυακό τζόγο και διαδικτυακή πορνογραφία.

Το δύσκολο εδώ είναι να ξεχωρίσουμε την ενθουσιώδη χρήση του διαδικτύου από τον εθισμό σε αυτό, ιδίως σε μια εποχή όπου η χρήση του προάγεται κοινωνικά και που πολλές φορές κρίνεται ακόμα και απαραίτητη. Σε μια εποχή όπου η τεχνολογία έχει γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της, διευκολύνοντάς την σε σημαντικό βαθμό. Πέρα όμως από ειδικούς και μελέτες, όταν κάτι εμφανώς δυσχεραίνει την καθημερινή ζωή του ατόμου ή υποκαθιστά την ανθρώπινη επαφή σε τόσο μεγάλο βαθμό είναι σαφώς προβληματικό και χρήζει ιδιαίτερης προσοχής.

Παραθέτουμε ένα πολύ καλό εργαλείο για να διαπιστώσει κάποιος αν αυτός/ή ή κάποιος αγαπημένος του είναι εθισμένος στο διαδίκτυο. Αναπτύχθηκε από τον Αμερικανό ψυχολόγο και ειδικό στο θέμα του εθισμού στο διαδίκτυο, Kimberly Young και αποτελείται από 8 ερωτήσεις. Θετική απάντηση σε 5 από τις 8 αποδεικνύει σημαντικό πρόβλημα στη χρήση και πιθανό εθισμό. Το παραθέτουμε όχι γιατί μπορεί να αντικαταστήσει τη γνώμη των ειδικών, αλλά γιατί μέσω της απλότητας που το διακρίνει μπορεί να βοηθήσει πολλούς ανθρώπους:

  1. Είσαι κολλημένος στο διαδίκτυο? Βρίσκεις τον εαυτό σου συχνά να σκέφτεται προηγούμενη ή επόμενη δραστηριότητα στο διαδίκτυο?

  2. Όταν είσαι online, αισθάνεσαι μεγαλύτερη ικανοποίηση από όταν δεν είσαι?

  3. Έχεις κάνει επαναλαμβανόμενες προσπάθειες να περιορίσεις, σταματήσεις ή να ελέγξεις τη χρήση του διαδικτύου?

  4. Αισθάνεσαι αγχωμένος, νευρικός ή θλιμμένος όταν σταματήσεις ή μειώσεις τη χρήση του διαδικτύου?

  5. Ξοδεύεις περισσότερο χρόνο online από ότι είχες σχεδιάσει?

  6. Η χρήση του διαδικτύου έχει επηρεάσει αρνητικά κάποια σημαντική σου σχέση, εργασία, καριέρα ή υποχρέωση?

  7. Κρύβεις συχνά τη χρήση του διαδικτύου από το θεραπευτή σου, την οικογένεια ή άλλους?

  8. Σε βοηθά το διαδίκτυο να ξεφεύγεις από τα προβλήματά σου και να φτιάχνει την κακή σου διάθεση

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΩ ΠΡΟΣΦΑΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ 

Η εξάπλωση της τωρινής πανδημίας και η επιβολή καραντίνας διαμορφώνει μια πρωτόγνωρη κατάσταση και  διαφοροποιεί σε μεγάλο βαθμό την καθημερινή ζωή όλων μας. Φαινόμενα υπέρμετρης χρήσης του υπολογιστή που άλλοτε μπορεί να θεωρούνταν σημάδια εθισμού, στην παρούσα φάση αποτελούν φυσική διέξοδο σε μια δύσκολη κατάσταση, ακόμη και αναγκαστική λύση επικοινωνίας και επιβίωσης.

bottom of page