Πως μπορεί να βοηθήσει η ψυχοθεραπεία
Προχωράμε στη ζωή αντιμετωπίζοντας καθημερινά ευχάριστες ή δυσάρεστες καταστάσεις και προβλήματα που ζητούν λύση. Στα περισσότερα ίσως τα καταφέρνουμε μόνοι μας και σε άλλα ζητάμε βοήθεια από συγγενείς, φίλους και γνωστούς. Σε κάποια όμως, ακόμη και με τη βοήθεια άλλων, αδυνατούμε να βρούμε λύση ή δυσκολευόμαστε να τα αντιμετωπίσουμε.
Η βοήθεια της ψυχοθεραπείας εδώ κάποιες φορές μπορεί να είναι πολύ σημαντική. Μέσα από τη εξέλιξη μιας σχέσης εμπιστοσύνης και ένα σταθερό πλαίσιο μέσα στο οποίο κάποιος μπορεί να ακούσει τον εαυτό του, να τον γνωρίσει καλύτερα και να δοκιμάσει καινούργιους τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς, μπορεί να βοηθηθεί να αλλάξει πράγματα και καταστάσεις που αυτός ο ίδιος θέλει να αλλάξει. Θέματα στα οποία η ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει είναι περιπτώσεις που κάποιος:
Θέλει να εξερευνήσει περισσότερο τον τρόπο σκέψης του ή τα συναισθήματά του
Βιώνει ένα συγκεκριμένο πρόβλημα για το οποίο θέλει να βρει μια λύση
Νιώθει ότι δεν μπορεί να μιλήσει ανοιχτά στον σύντροφο / φίλο / οικογένεια
Θέλει μια πιο αντικειμενική γνώμη από έναν επαγγελματία
Αντιμετωπίζει δύσκολα γεγονότα ζωής (πένθος, απόλυση)
Αντιμετωπίζει δυσκολίες λόγω τραυματικού γεγονότος που έχει συμβεί
Αντιμετωπίζει δύσκολα συναισθήματα (όπως χαμηλή αυτοεκτίμηση ή θυμό)
Αντιμετωπίζει μακροχρόνιες σωματικές ασθένειες
Υποφέρει από καταθλιπτικά συναισθήματα ή έντονο άγχος
Υποφέρει από κάποια ψυχική πάθηση
Το πώς ακριβώς μπορεί να βοηθήσει ένας ειδικός, έχει να κάνει, σε κάποιο βαθμό, με τη θεωρητική του κατεύθυνση και την προσωπικότητά του. Για παράδειγμα κάποιος μπορεί να είναι περισσότερο κατευθυντικός, με περισσότερες προτροπές και συμβουλές, ή λιγότερο, ακούγοντας και ερμηνεύοντας. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εφαρμόσει συγκεκριμένες τεχνικές (όπως για παράδειγμα στις φοβίες με τη Συμπεριφοριστική Θεραπεία, CBT, ή στις Οριακές Διαταραχές Προσωπικότητας με τη Διαλεκτική-Συμπεριφοριστική, DBT). Σε γενικές όμως γραμμές, όλα τα είδη ψυχοθεραπείας έχουν τον ίδιο σκοπό: να βοηθήσουν κάποιον να μπορεί καλύτερα να αντιμετωπίζει τα συναισθήματα και αυτά που του συμβαίνουν στη ζωή.
Μέσα σε ένα περιβάλλον αποδοχής και εμπιστοσύνης, έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε και ίσως για τα τραύματα που μας έχουν στιγματίσει. Θα μπορέσουμε να εκφράσουμε τα πιο δύσκολα συναισθήματα που νιώθουμε αλλά και τις πιο ενδόμυχες σκέψεις χωρίς να επικριθούμε από τον θεραπευτή. Μέσα από τη συζήτηση θα καταφέρουμε να κάνουμε συνδέσεις γεγονότων, καταστάσεων και συμπεριφορών που αρχικά φαινόταν ασύνδετες. Με τον τρόπο αυτό αποκτάμε επίγνωση τόσο για τα πράγματα που μας έχουν καθορίσει, όσο και για τα συνειδητά αλλά και πολλές φορές ασυνείδητα αίτια της συμπεριφοράς μας. Αυτό μας βοηθά να κάνουμε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που σκεφτόμαστε και πράττουμε, στο πως βλέπουμε τον εαυτό μας και αντιμετωπίζουμε τα συναισθήματά μας, και τέλος στο πως σχετιζόμαστε με τους άλλους. Οι εσωτερικές συγκρούσεις αμβλύνονται, οι επιλογές μας γίνονται πιο ξεκάθαρες και η θέληση για ζωή ενδυναμώνεται.
Σε αυτή τη διαδικασία, ο ρόλος του ψυχοθεραπευτή μπορεί να παραλληλιστεί με εκείνο του συνοδοιπόρου που συντροφεύοντας σε ένα μακρύ και δύσκολο πολλές φορές ταξίδι, έχει την αντικειμενικότητα να μην εμπλακεί στα δικά μας αδιέξοδα και να μας βοηθήσει να χαράξουμε εμείς το δρόμο τον οποίο θέλουμε να ακολουθήσουμε. Η σχέση μας με τον θεραπευτή θα περάσει μέσα από πολλά κύματα, όπου θα τον αγαπήσουμε αλλά και θα τον μισήσουμε, θα τον θαυμάσουμε αλλά και θα τον απορρίψουμε, όπως ακριβώς έγινε και με τους σημαντικούς άλλους στη ζωή μας. Οι εμπειρίες όμως αυτές θα μας δώσουν την ευκαιρία να επανορθώσουμε και να επουλώσουμε τραυματικές εμπειρίες, να εκφράσουμε φόβους και ανασφάλειες και να απαλλαγούμε από ένα μεγάλο φορτίο πόνου και ενοχών.
Η πορεία που έχουμε να διανύσουμε δεν είναι ούτε μικρή, ούτε εύκολη. Η θύμηση παλαιών δυσάρεστων καταστάσεων και συναισθημάτων θα μας προκαλέσει κάποιες φορές πόνο και θλίψη. Αυτά που έχουμε να κερδίσουμε όμως είναι πολύ σημαντικά. Και η επιτυχία της σκληρής δουλειάς που θα κάνουμε, θα κριθεί τελικά από εμάς κυρίως τους ίδιους. Αυτό μπορεί να γίνει φανερό σε μας κάνοντας ερωτήσεις στον εαυτό μας του τύπου:
Από τότε που έρχομαι εδώ έχει αλλάξει η συμπεριφορά μου ή η στάση ζωής μου? …
Οι άνθρωποι μου συμπεριφέρονται μήπως διαφορετικά? …
Μήπως με σέβονται περισσότερο? …
Μήπως αντέχω περισσότερο τον θυμό των άλλων? …
Είμαι μήπως πιο θαρραλέος? …
Αγαπώ περισσότερο ? …
Γελάω περισσότερο? …